مشخصات کتاب:

نام کتاب: راهبرد امنیت اقتصادی: ارزیابی وضعیت کشور در بخش‏های منتخب

تهیه و تدوین: پژوهشکده امنیت اقتصادی تدبیر

مؤلفان: دکتر محمد جعفری و دکتر یاسر سلیمانی

مشخصات نشر: تهران، پژوهشکده امنیت اقتصادی تدبیر‏‫، 1400

‏‫مشخصات ظاهری: 311 ص

قیمت: 60.000 تومان

چاپ نخست: مرداد 1400

معرفی کتاب:

امنيت اقتصادي را باید به‌عنوان يكي از اهداف عالي نظام دانست که تقویت آن زمينه گسترش سرمايه‌گذاري، توليد، كسب‌وكار، بهبود وضعيت معيشتي مردم و در نهايت، عدالت اجتماعي را فراهم ساخته و جمهوری اسلامي ایران را با اقتداری بیشتر و در راستای سند چشم‌انداز 1404، به الگويي براي دولت‌ها و ملت‌هاي اسلامي در منطقه تبديل می‌کند.

به همین منظور، پژوهشکده امنیت اقتصادی تدبیر در راستای تحقق این مهم، اقدام به احصای برخی حوزه‏های چالشی، راهبردی و دارای اولویت در اقتصاد کشور مطابق گام‏های ذیل نمود:

  1. طرح مسائل مبتلابه اقتصادی؛
  2. اولویت‏بندی مسائل؛
  3. طراحی سؤالات مشخص در مورد هر مسأله؛
  4. برگزاری نشست‏های تخصصی با بازیگران اصلی و عمده در هر موضوع جهت کشف پاسخ‏ها؛
  5. تدوین گزارش راهبردی؛

شایان ذکر است گام‏های فوق با برگزاری 20 نشست تخصصی در سال 1399 با ترکیبی از نخبگان و خبرگان اقتصادی از بخش‏های مختلف علمی، حاکمیتی، اجرایی، تقنینی و بخش خصوصی محقق شده است. خروجی نشست‏های فوق در موضوعات احصا شده و اولویت‏بندی شده در قالب راهبردهای امنیت اقتصادی در این کتاب قابل ملاحظه است.

کتاب حاضر مشتمل بر پنج بخش و یازده فصل می‏باشد. بخش اول حسب شیوع گسترده بیماری کرونا در اواخر سال 1398 و اوایل سال 1399 با عنوان «کرونا و اقتصاد ایران» تدوین شده که در فصل اول به بررسی «مشکلات اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا  و راهکارهای عملیاتی» و در فصل دوم به «نحوه مواجهه بخش خصوصی با بحران کرونا؛ مسائل و راهکارها» پرداخته شده است.

بخش دوم حسب اهمیت توجه به شعارهای سالانه در دهه اخیر که با محوریت تولید و اقتصاد مقاومتی از سوی مقام معظم رهبری مورد تأکید قرار گرفته است، با عنوان «ارزیابی بخش تولیدی کشور» مشتمل بر پنج فصل است که در آن پس از ارایه شمایی کلان از بخش تولید در کشور، صنایع راهبردی مورد توجه قرار گرفته است. لذا در فصل اول این بخش، «وضعیت بخش تولید کشور» بررسی شده است. در فصل دوم «مشکلات و چالش‌های صنایع کوچک و متوسط» مورد توجه قرار گرفته و در فصل سوم بر «آسیب‌شناسی و تبیین وضعیت فعلی صنعت خودرو» متمرکز شده است. فصل چهارم «چالش‏ها و الزامات توسعه بخش معدن و صنایع معدنی کشور» را مورد بررسی قرار داده و در نهایت، در فصل پنجم این بخش «چالش‌ها و الزامات توسعه صنعت پتروشیمی» مورد مطالعه قرار گرفته است.

بخش سوم با عنوان «موضوعات منتخب در حوزه پولی و مالی» در دو فصل به موضوع مهم رمزارزها و بازار بورس پرداخته است. در فصل اول «راهبرد کشور در حوزه رمزارزها با ملاحظات امنیت اقتصادی» به بحث گذاشته شده و در فصل دوم به «لزوم اتخاذ تصمیمات جدید در مورد بازار بورس» اشاره دارد.

بخش چهارم به دلیل اهمیت بخش مسکن در قالب یک فصل مستقل بدین موضوع پرداخته است در این راستا تبعات نابسامانی در بازار مسکن، علل نابسامانی در بازار مسکن، تجارب جهانی سیاست‌گذاری در بخش مسکن و درنهایت ملاحظات امنیت اقتصادی در این باب بررسی شده است.

در نهایت، در بخش پنجم کتاب با عنوان «مناطق آزاد و ویژه اقتصادی» نظر به لزوم بازنگری قانون نحوه اداره این مناطق، طرح پیشنهادی جهت کاهش ناکارآمدی و افزایش بهره‏وری این مناطق به عنوان پایگاه‏های تجاری کشور ارایه شده است.

پژوهشکده امنیت اقتصادی تدبیر در راستای رسالت علمی و تحقیقاتی خود، بر این امید است که محتوای علمی تدوین شده در این کتاب، نقشه راه مناسبی را در اختیار تصمیم‌گیران، سیاست‌گذاران، محققان و کارشناسان قرار دهد تا ضمن توجه به چالش‏ها و آسیب‌پذیری‌های احصاء شده در حوزه‌های مورد تحلیل از منظر امنیت اقتصادی، مسیر تقویت جایگاه کشور در صحنه بین‌الملل و ارتقای امنیت اقتصادی در داخل کشور به شکل مطلوب­تری تأمین شود.

پیشگفتار

بخش اول: کرونا و اقتصاد ایران

فصل اول: مشکلات اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا و راهکارهای عملیاتی

فصل دوم: نحوه مواجهه بخش خصوصی با بحران کرونا؛ مسائل و راهکارها

بخش دوم: ارزیابی بخش تولیدی کشور          

فصل سوم: بررسی وضعیت بخش تولید کشور

فصل چهارم: بررسی وضعیت، مشکلات و چالش‌های صنایع کوچک و متوسط

فصل پنجم: آسیب‌شناسی و تبیین وضعیت فعلی صنعت خودرو

فصل ششم: چالش‏ها و الزامات توسعه بخش معدن و صنایع معدنی کشور

فصل هفتم: چالش‌ها و الزامات توسعه صنعت پتروشیمی

بخش سوم: موضوعات منتخب در حوزه پولی و مالی

فصل هشتم: بررسی راهبرد کشور در حوزه رمزارزها با ملاحظات امنیت اقتصادی

فصل نهم: لزوم اتخاذ تصمیمات جدید در مورد بازار بورس

بخش چهارم: ارزیابی بخش مسکن

فصل دهم: بررسی وضعیت مسکن در ایران

بخش پنجم: مناطق آزاد و ویژه اقتصادی

فصل یازدهم: ملاحظات طرح اصلاح قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری-صنعتی