تهیه و تدوین: پژوهشکده امنیت اقتصادی تدبیر
مترجمان: محمد کاوه باغبادرانی و محمدجواد فدایی
ناظر علمی: مصطفی سمیعی‌نسب
صفحه‌آرایی: منصوره صادقی
چاپ: اردیبهشت ۱۴۰۲
شمارگان: ۱۵۰۰ نسخه
قیمت: ۳۰۰۰۰۰۰ ریال
هوش مصنوعی واژه‌ای است که این روزها در صدر مطالعات و پژوهش‌های فناورانه قرار گرفته است. این فناوری نوید واقعی‌سازی فیلم‌هایی را می‌دهد که بسیاری از افراد آن‌ها را در ژانر علمی و تخیلی قرار داده‌اند. آن چیزی که در سراسر دامنه دانش در حال گسترش است، نشان می‌دهد که استفاده از برخی امکانات و دستاوردهای هوش مصنوعی به‌صورت عام برای افراد جامعه دور از دسترس نیست. به بیان دیگر، گویا فیلم‌های علمی و تخیلی مبتنی بر هوش مصنوعی در حال پیاده‌سازی در جهان واقعیت هستند.
می‌توان گفت دست‌کم از یک قرن پیش از میلاد مسیح، انسان احتمال ایجاد ماشین‌هایی را که از مغز انسان تقلید می‌کنند، در ذهن خود پرورانده است. نخستین‌بار در دوران مدرن و در سال ۱۹۵۵، جان مک‌کارتی اصطلاح هوش مصنوعی را ابداع کرد. در سال ۱۹۵۶، مک‌کارتی و دیگر فعالان این حوزه، کنفرانسی را با عنوان «پروژه تحقیقاتی تابستانی دارت موت در زمینه هوش مصنوعی» ترتیب دادند. این مسئله شروعی برای ایجاد یادگیری ماشین، یادگیری عمیق، مسئله تجزیه‌وتحلیل پیش‌بینی و امروزه تجزیه‌وتحلیل تجربی شمرده می‌شود. این مسئله همچنین حوزه‌ای کاملاً جدید در زمینه مطالعه علم داده ایجاد کرده است.
امروزه میزان داده‌هایی که انسان و ماشین‌ها ایجاد می‌کنند آن‌قدر زیاد است که جذب، تفسیر و تصمیم‌گیری‌های پیچیده بر اساس آن داده‌ها از توانایی انسان فراتر می‌رود. هوش مصنوعی پایه و اساس تمام یادگیریهای رایانه‌ها را تشکیل می‌دهد و در آینده‌ای نه‌چندان دور قادر به اتخاذ تصمیم‌هایی پیچیده است. برای مثال، هیچ قهرمان شطرنجی در جهان وجود ندارد که بیش از پانصد میلیارد حرکت مهره را تجربه کرده باشد و بتواند در یک بازی جدید کمتر از چند ثانیه حرکات و بازی‌های پیشین خود را تجزیه‌وتحلیل کند و مبتنی بر آن مهره خود را حرکت دهد. استفاده از رایانه‌ها در محاسبه این ترکیب‌ها و جابه‌جایی‌ها برای دستیابی به بهترین تصمیم‌ها در همه حوزه‌ها بسیار کاربردی است. هوش مصنوعی (و تحول آن در یادگیری ماشین) و یادگیری عمیق، دریچه ورود به جهانی متفاوت و نقطه آغاز انقلاب جدیدی است که اقتصاد، امنیت، رفاه و همه ابعاد زندگی بشر را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
کتاب پیش رو با سفری هیجان‌انگیز از غارنشینی تا هوش مصنوعی آغاز می‌شود و روند رشد و تکامل فناوری را به‌وضوح نمایان می‌سازد. پس از بیان بسترهای رشد و توسعه، امنیت و نظم جهانی در زیر چتر هوش مصنوعی مورد مطالعه قرار می‌گیرد و چگونگی تعامل انسان با این فناوری نوظهور بررسی می‌شود. در فصل هفتم این کتاب، ترسیمی از آینده جهان بر پایه هوش مصنوعی به تصویر کشیده شده است. اصل کتاب مبتنی بر هفت فصل است که با عنایت به تجربه‌مان در حوزه فناوری و اقتصاد دیجیتال، به موضوعات مهم دیگری در این حوزه نیز پرداخته‌ایم. در سه فصل ضمیمه‌شده به انتهای کتاب، موضوعاتی مانند تعامل هوش مصنوعی با متاورس، اقتصاد و آموزش، سیاست و حکمرانی مبتنی بر هوش مصنوعی به رشته تحریر درآمده است. فصول اضافه‌شده بر غنا و محتوای کتاب افزوده و به این فناوری نوظهور از دریچه علوم انسانی توأم با مهندسی فناوری نگاه شده است.
درنهایت، حمد خداوند عزوجل را به جا می‌آوریم که توفیق عنایت فرمود تا ترجمه این کتاب ارزشمند پایان پذیرد و در اختیار پژوهشگران و فعالان حوزه علم و فناوری قرار بگیرد. در کنار ماه‌ها تلاش و مطالعه مقالات مرتبط در راستای فهم صحیح هوش مصنوعی و انتقال درست مطالب، بی‌شک ترجمه این کتاب که مبتنی بر اصطلاحات و واژه‌های روز فناوری جهان است، خالی از اشکال نخواهد بود که از این نظر از همه مخاطبان اثر پوزش می‌طلبیم. همچنین، به رسم اخلاق اسلامی و ادب علمی لازم است این نکته بیان شود که این مهم مدیون حمایت‌های مؤثر استاد گران‌قدر دکتر سمیعی‌نسب و پژوهشکده امنیت اقتصادی تدبیر است که جا دارد در این مقام از ایشان کمال قدردانی و تشکر را داشته باشیم. اگر این مختصر را ارزشی است؛ آن ارزش تقدیم به قطب عالم امکان، حضرت امام‌زمان (عج)، روح پربرکت شهدا و تمام آزادمردانی است که نیک می‌اندیشند و عقل و منطق را پیشه خود کرده‌اند و جز رضای الهی و پیشرفت و سعادت جامعه هدفی ندارند.
آخرین دیدگاه ها